AZAK

Harita sayfası olarak da anılan folio 85v-86r sayfasında (sayfanın sağ üst köşesinde veya kuzeydoğu istikametinde) AZAX sözcüğü yazılmıştır. Bugün biz bu sözcüğü AZAK şeklinde yazmaktayız. Azak sözcüğünün bazı anlamları şunlardır: 1-) Kuzey doğudan esen yel. 2-) Nereden fırlatıldığı, ve kimin attığı belirlenemeyen bir ok. 3-) Bir sözcük olarak, yolunu ve yönünü kaybetmiş olma durumunu (yönünü ve yolunu kaybetmek). Türk dilinde aynı kökten AZMAK sözcüğü yaratılmıştır. Bugünkü Anadolu ağızlarında AZMAK sözcüğünü anlamı kaymış formları ile kullanıyor olsak da AZMAK sözcüğü ‘kaybolmak’, ‘kaybettirmek’, ‘şaşırtmak/yönünü-şaşırtmak’ gibi anlamlarda kullanılmaktadır. Bu sözcükler Azeri-Türk dili ağızlarında doğru şekilde (gerçek anlamı ile) halen kullanılmaktadır. Azeri-Türk dilini konuşanlar bu sözcüğü AZMAQ şeklinde yazmaktalar. Bugün bazı sözlüklerde, AZAK sözcüğü anlamı-karşılığı bazı gıda, sebze veya yemek adları da gösterilmektedir. Aslında, bunun sebebi muhtemelen AZIK sözcüğünü AZAK olarak seslendiren lehçeler ile ilgili olmalıdır. Bu sözcüğün 'azık, (azuğ, azuk)' seslendirilen sözcük ile karıştırmamalıyız. (Her iki sözcüğün sözlük sayfalarının adreslerini burada kaynak olarak eklemekteyiz.) Yazarın bu harita sayfasında AZAX olarak yazdığı ve bizim bugün AZAK olarak seslendirdiğimiz sözcüğü yazar 'kuzey doğudan esen rüzgâr' anlamında kullanmış olmalıdır. Burada bir yön ifadesi vardır. Bu da haritalarda görülen bir durumdur. Bu sebeple, bu sözcüğün harita sayfasında yazılmış olması, tarafımızdan çizim yazı eşleşmesi olarak tanımlanmaktadır. Üstelik aynı harita sayfasında güneş şekli çizilmiş bölümde 'DOĞU' (DOGU) yazdığını da göstermiştik. Ayrıca bu sayfanın bir harita sayfası olduğuna dair başka da deliller vardır. Bu harita sayfası askeri ajanlık kapsamındaki bazı bilgilerin not edilmesi amacı ile yapılmıştır. Bu sebeple bu sözcüğün 'nereden geldiği belli olmayan ok' anlamı da yaklaşılmaması gereken bir bölge iması yapan sözcük olmalıdır. Not: Yazarın harita sayfasında AZAX (azak) sözcüğünü yazma amacı, haritayı göndereceği kimselerin araziye geldiklerinde o sözcüğün yazıldığı yöne gitmemelerini sağlamaktı. O yönde giderseniz yolunuzu kaybedersiniz veya o tarafta tehlike var mesajı (dolaylı anlatım ile) verilmiştir. Ayrıca yazar kuzey-doğudan eser rüzgar anlamına da gelen bu sözcüğü yazmaya bilerek yerleştirmişti. Çünkü yazmada harita sayfasında birbirine çapraz köşelerde 2 adet güneş figürü çizmişti. Bunlardan sol üst köşede olan için aynı bölümde DOGU (doğu) ibaresini de yazmıştır. Yazar haritanın çapraz tutulmasını istemekteydi. Harita çapraz tutulduğunda AZAK sözcüğünün yazıldığı yer Kuzeye gelmektedir. Bu da yapılan haritadan şüphelene bilecek kimselere yanıltıcı bilgi vermek adına yapılmış olmalıdır. Aslında tarih boyu haritalarda genellikle Doğu ve Batı istikameti sağ ve sol yönlerde olmakla işlenirdi. Yazar ise bunun bir harita olduğunun bilinmesini istemiyordu. Ya da harita olduğunu sananların da bunun yanlış veya doğru çizimler göstermeyen bir harita gibi görünmesini istiyordu. Yani detaylı bakmayanlar okusa bile bu haritayı gerçekçi bulmayacaktı çünkü daha çok masalsı görünüyordu. Normalde yazarın kodladığı bilgileri okuyabilenler haritayı çapraz tutarak bakacaktı. Buradaki kodlamayı okuyamayanlar ve haritaya çapraz bakmayanlar ise bu haritanın Kuzey Batıdan esen rüzgar gibi bir takım masalsı ibareler ile yazılmış olduğunu veya tarım ile ilgili veya astroloji ile ilgili haritalar olduğunu düşüneceklerdi diye tahmin etmekteyiz. İlaveten tek bir harita sayfasında Avrupa'da bulunan belli kalelerin ve fethi düşünülen merkezlerin tamamının çizimi birlikte yapılmıştı. Bu konuda daha detaylı bilgi ve kanıtları yazılarımızda yeri geldikçe paylaşacağız.