ÇUBUK-AŞARAK / ÇUBUK-EŞEREK / ÇUBUK AŞILAYARAK

El yazmasında sayfa 9r’de bir bitkinin gövdesinden 8 yerden aşılandığı görülmektedir. Bu kelimeyi alfabe transkripsiyonundaki farklanmaya esasen birkaç farklı şekilde okuyabiliyoruz. Ancak farklı okumalar anlamı veya çeviriyi değiştirecek nitelikte değildir. Çünkü bu bileşik sözün eski ve şimdiki seslendirilişi arasında ses değeri açısından büyük bir farklılık yoktur. Bu sözü 'ÇUBUK-AŞARAK' veya 'ÇUBUK-EŞEREK' ya da 'ÇUBUK AŞILAYARAK' olarak çeviriyor olmamız sonucu değiştirmemektedir. Bu söz bitki açılama terimleri dahilindeki 'çubuk aşılamak' deyimidir. Sayfa 9r’de 6. Sırada 4. kelimedir ve 'ÇIBIK/ÇIPIK-AŞORAX/EŞÖREX' kelimesi görülebilir. Ayrıca burada ana gövdeye aşılanmış 8 adet çubuk görülmektedir. Bu kelimenin başındaki bileşik hece harfini alfabe transkripsiyonumuza göre ‘ÇIĞBII/ÇIĞBĞI/ÇĞPĞI/ÇĞIP’, ‘ÇBIKI’, ‘ÇIPIK’, ‘ÇIBIK’ şeklinde okumak mümkün. Aslında bütün yazmada şu ana kadar sadece tek bir yerde bu harfi gördük. Okumalar devam ederken başka bir tane daha görülebilir. Çizgiyi soldan başlayarak takip ederek okuyoruz. Bu sebeple en üstteki işaret tek başına T sesi ve IT sesi veren karakter olmasına karşın. yazarın bu işareti yazma şekli en üsttekini alt sağ kulundan yukarı doğru okunacağını gösteriyor. Böylece üstteki harfi sağdan yukarı ve sonra çizgiyi takip ederek aşağı okuyacaksak bu harfin BI veya PI okunması gerekecektir. Bu açıklamamız bu harfin hem BI hem PI okunacağı anlamında değildir. Bu ikisinden birisi olmalıdır. Okumalar devam ederken bir başka sözcükte daha aynı hece harfini görürsek, bu durumda bunun BI veya PI okunacağı daha net söylenebilir. Yani henüz okumalar devam etmektedir ve bileşik hece karakterleri transkripsiyonu henüz son şeklini almadı. Buna rağmen bu üstteki karakter, PI, BI, T veya IT okumak ses beğeri olarak sözcüğün bütününe farklı alternatifleri ile bakınca bile aynı eşleme sonucunu vermektedir. Bu ilk bileşik harf bize bu sözün bir bileşik kelime olduğunu gösteriyor çünkü bu söz bugün ‘ÇUBUK’ olarak seslendirdiğimiz sözdür. Sözün devamı ise AŞORAX (aşarak) ve EŞÖREX (eşerek) olarak okunabilir. Bu da bugün ‘AŞILIYARAK’ şeklinde seslendirdiğimiz sözdür. Bu sözleri biz ‘ÇUBUK-AŞILAYARAK’ şeklinde çeviriyoruz. Bugün ağaçların aşılanması işlemini tanımlayan terimlerden birisi olarak halen kullanılmaktadır. Çubuk aşılamak veya ağacı aşılamak şeklinde kullanılan sözdür ve bu sçzün yazılı olduğu 9r sayfasında bir ağaç ismi olarak ‘ÇINAR’ adı da yazılmıştır. Aynı sayfada ‘çubuk-aşılayarak’ sözünden hemen sonraki iki kelime ÇINAR-Ekyi (eki-i/eki-ü) sözü yer almaktadır. Not; AŞILAMAK ve AŞI sözlerinin ÖŞMEK (benzemek) OKŞAMAK (Ökşemek/Azeri ağızlarında 'benzemek' anlamındaki söz), EŞMEK/EŞELEMEK, EŞLEMEK ve EŞİT sözlerinin kökteş olduğunu düşünmekteyim. Bununla ilgili ayrıca makale yazmış bulunuyorum.