YARARLANILABİLİR UZUN ÇİĞİDİ SÖPÜ (yassı, oval,uzunca) ÇOK-UÇLU/GÜNEŞLİ GÜN/ÇİÇEĞİ

> IYARARSAM USAN ÇİYCÜ SÖPR ÇUCLU ORAĞN/VREĞN/ARAĞN Ç2/ÇN/ÇZ > YARARSAM ÜŞEN ÇIYCU SOPR ÇUCILU ÖREM ÇN/Çeki > YARARSAĞN USAN ÇİYCÜ SÖP-2/-eki ÇIVCLU ORAĞN ÇZ/ÇN Bu ilk satırı günümüz dilinde okuma önerileri aşağıdaki biçimlerde verilebilir: > YARARSAĞIN (yararlı/faydalı) ÜŞEN (düşen > olan anlamında) Çiyiti SÖPÜ (Yassı, oval, uzunca) *ÇIVCLU/ÇOVAÇLI (güneşli) ORULABİLEN (tarımı yapılabilir anlamında) ÇüN (GÜN)/Ç2>Çeki (çiçeki/çiçeği) > YARARSAM ÜŞEN ÇİYİTİNİ SERPER/SEPER Ço-UCLU (çok-uçlu veya çoğaçlı/güneşli) ORULABİLEN (tarımı yapılabilir) ÇİÇEK > YARARSAĞIN (faydası olan/yararlı) USAN (uzanan veya uzun) Çiyiti SÖPÜ (Yassı, oval, uzunca) *ÇIVCLU/ÇOVAÇLI (güneşli) ORULABİLEN (tarımı yapılabilir) ÇüZ veya ÇıZ/Çiz/ (cüz > cins / yüz veya iç-can) Günümüz dilinde okuma önerisi 1: > YARARSAM ÜŞEN ÇİYİTİNİ SERPER/SEPER Ço-UCLU (çok-uçlu veya çoğaçlı/güneşli) ORULABİLEN (tarımı yapılabilir) ÇİÇEK Günümüz dilinde okuma önerisi 2: > YARAR-SAĞIN (yararlanılabilir) ÜŞEN (düşen veya üşengeç) ÇİY-uCU-nu (çiyitini) SEPEN (sepeleyen/döken) Çok-UCLU, ORULABİLEN (orak ve ormak sözcüğü kökteşi olarak tarımı yapılabilir anlamında) veya VEREN ÇüZ/Cüz (cins) Günümüz dilinde okuma önerisi 3: > YARARSAM USAN (usanan veya uzanan/uzayan) Çiyitini SEPEN *ÇIVCLU/ÇOVAÇLI ORULABİLEN (tarımı yapılabilir anlamında) ÇüZ/Cüz (cins) Günümüz dilinde okuma önerisi 4: > YARARSAĞIN (faydası olan/yararlı) USAN (uzanan veya uzun) Çiyiti SÖPÜ (Yassı, oval, uzunca) *ÇIVCLU/ÇOVAÇLI (güneşli) ORULABİLEN (tarımı yapılabilir anlamında) ÇüZ veya ÇıZ/Çiz/ (cüz>cins/yüz veya iç can) Günümüz dilinde okuma önerisi 5: > YARARSAĞIN (yararlı/faydalı) ÜŞEN (düşen > olan anlamında) Çiyiti SÖPÜ (Yassı, oval, uzunca) *ÇIVCLU/ÇOVAÇLI (güneşli) ORULABİLEN (tarımı yapılabilir anlamında) ÇüN (GÜN)/Ç2>Çeki (çiçeki/çiçeği) Bakınız Ata Transkripsiyona Göre Okuma Önerileri ve Günümüzde Bunlara Ses Değeri Olarak Yakın Gelen Türkiye Türkçesi Ağızlarındaki Sözcüklerin Sözlük Linkleri, Açıklayıcı Notlar ve-veya Düşüntüler: IYARARSAM / YARARSAM / YARARSAĞN (yararsağın) Sözcük kökü YARMAK fiilinin veya YARARLANMAK sözcüğünün de kökü olan YAR- USAN / ÜŞEN (veya ses değeri yakınlığına göre uzan) ÜŞEİN sözcüğü DÜŞEN (denk-gelen veya düşen)anlamında olabilir. S/Z ses değişimi sebebiyle USAIN sözcüğü UZAIN (UZUN ya da uzun-boylu) anlamında. Veya UZAN (uzmak = Divanü Lügati't-Türk “başkasından ileri geçmek”) “İLERİ GEÇEN/ÇIKAN” / “İLERİ ÇIKAN/ÖNE ÇIKAN” https://sozce.com/nedir/323645-uzmak https://sozce.com/nedir/323440-uzan ÜŞENMEK veya USANMAK veya UZAMAN sözcüklerinden birisi ile kökteş olmalı USAN ne demek? – TDK Tarama Sözlüğüne göre USAN = 1. Gafil, gevşek, tembel. 2. İsteksiz. Bakınız: https://sozce.com/nedir/321917-usan ÜŞEN (üşmek) = ses değeri yakınlığına göre DÜŞMEK veya ÜŞEN = Divanü Lügati't-Türk’e göre üşmek anlamı: üşmek, üşüşmek, toplanmak, delgiç ile delmek. Vb. diğer anlamları için bakınız: https://sozce.com/nedir/326513-usmek ÇYCU / ÇiYCÜ / ÇİYÇCÜ ilk harf hece işareti ÇY, ÇİY ve ÇİYÇ okunuyor. ÇİY-UCU (tumu anlamında çiğ uçlu kısmı sıfat veya ad olarak) veya ÇİYİTİ anlamında. SÖPR / SOPR veya son harfi 2 (ek/eki) biçiminde okunsa SOPEKİ (sap-eki) Not: Son harf Z ve R veya 2 arası bir el-yazısı ile çizilmiştir. Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğüne göre söpü anlamı = Yassı, oval, uzunca "SÖPÜ" İngilizce karşılığı “tabular, elliptic & longishin”, or “SəPiR” “is sowing”, or “Səp” which means “are Sprinkle”. As you can see that all the words are matched with their description of a sunflower. Sözlükte: “SÖPÜ” = “tabular, elliptic & longishin” http://www.sozce.com/nedir/287727-sopu “SəPiR” = “is sowing” “Səp” SEPMEK SEPELEMEK fiili kökü = “Sprinkle”. ÇUCLU veya ÇIVCLU / ÇIVCİLU / ÇİVCLÜ / ÇeÜCLÜ / ÇÜCLÜ okunabilir. Ya da ilk harf bir bölümü silik ÇIO- olabilir. Böyleyse sözcük ÇIOÇCILU biçiminde okunur. Bu sözcüğün de ses değeri yakını ÇOK-UÇLU sözcüğüdür. ÇIVCLU / ÇIVCİLU / ÇİVCİLÜ sözcüklerinin ses değeri yakını sözcükler ÇOVAÇ-LI (güneşli) ve ÇAVLI/ÇAV-ÇILI sözcükleri olabilir. Bakınız: Çovaç = Güneş. Güneşli yer. https://sozce.com/nedir/79403-covac ÇOĞAÇ-LI > GÜNEŞ-Lİ (güneç gibi anlamında) = https://www.sozce.com/nedir/78212-cogac Çavaş = Güneş. Güneşli yer, güneşlik yer. Güney. https://sozce.com/nedir/70769-cavas çav = Güneşin buluttan sıyrılmış durumu. Ses, ün, haber. At, eşek vb. hayvanların erkeklik organı. Ün, şöhret, şan. İz, eser. Yüksek ses. https://sozce.com/nedir/70754-cav çavlı = (Kençek) ateş yakılan meyve kabukları (yakılabilen kabuklar vb), Henüz ava alıştırılmamış doğan yavrusu. Ünlü, şanlı. 2. Henüz ava alıştırılmamış doğan yavrusu. Şahin kuşu. https://sozce.com/nedir/70828-cavli Çeç / Çec = Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğüne göre çeç sözcüğünün anlamı; Petek/Dalak halinde balsız petek. Savrularak samanından ayrılmış tahıl yığını. 2. Kabuğu çıkarılmış fındık, ceviz ve mısır. 4. Üzümün suyu alındıktan sonra kalan posası. Tahıl yığını. çeç anlamı için bakınız: https://sozce.com/nedir/71182-cec VE https://sozce.com/nedir/71198-cec Dalak halinde balsız petek: Tümce örneği; “Boş kovanlara koymak için biraz çeç lâzımdır.” ÇEÇ/ÇEÇ-Lİ sözcüğünün İşlek kullanıldığı bölgeler: Kaptanpaşa ve köyleri *Çayeli, Salarha -Rize, Erkinis, Ersis *Yusufeli -Artvin, *Ağın, *Keban, Harput -Elâzığ, *Arapkir -Malatya, Savrun *Divriği -Sivas, *Bünyan -Kayseri ÇUÇİVC-LÜ / ÇeÜC-LÜ / ÇÜC-LÜ sözcükleri fonetik değerce günümüzde Anadolu ağızlarında kullanılan ÇEÇLİ sözcüğüne yakın ses değerine sahiptir. Ayrıca bu sözcüğün ÇUCLU / ÇO-UCLU / Ço-UCLU okunuşu günümüz dilinde ÇOK-UÇLU sözcüklerinin bitişik yazılmış biçimi olarak ses değeri yakınıdır. ORAĞN/ÖREĞİN/ ORAM/ÖREM/ veya ilk harfi A olarak düşünen varsa ARAM (aralıklı yani sık-olmayan ?) / ARAĞN /ARAĞıN (aralıklı-?-) Burada ilk harfin alt kısmı tam olarak bitişmiş biçimde yazılmamış. Bu sebeple sözcüğü V sesi olarak değerlendirsek onda VRAĞN / VREĞN / VRAM okumaları da yapılabilir. Bunlardan ilk ikisinin ses değeri yakını günümüz sözcüğü VEREN sözcüğüdür. ORAM biçiminin kökü -mak ekiyle sözlüklerde kesmek biçmek anlamında gösterilmektedir. Divanü Lügati't-Türk’de kesmek, biçmek anlamında geçtiği yazılmaktadır. Burada yazarın lehçesinde “kesilebilir” yani “tarımı yapılabilir” anlamında kullanılıyor olabilir. Ayrıca ÖREĞİN sözcüğü “tez yayılan”, “etrafa tez gelişen/örekli veya öreli” anlamında kullanılmış olabilir. Öyle ki ÖREK sözcüğü Anadolu ağızlarında “bir yerin verimli olan çevresi”, “dal budak salarak büyüme/gelişme” anlamlarında kullanılmaktadır. Bakınız: https://sozce.com/nedir/249107-orek ÖREKLİ sözcüğü de “tez ve çok iş yapan” anlamında halen işlek bir sözcüktür. https://sozce.com/nedir/249112-orekli https://nedir.ileilgili.org/%C3%B6rekli Ç2, ÇZ / ÇN (ÇN=çün=gün) sesli harf varyantlarıyla ÇIZ/ÇİZ/ÇÜZ/ÇUZ veya sondaki bitişen 2 (ek/eki) okunsa onda ÇEKİ (çiçeki), Ç2 okunuşu ÇiE-Kİ (ÇİYE-Kİ) “çekirdek/çekirdeği” veya “çekirdekleri” anlamında kullanılmış olabilir. Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğüne göre ÇİYE sözcüğü “kabuklu meyvelerin içi” (çekirdeği / ayçiçeği-çekirdeği) anlamındadır. https://sozce.com/nedir/77607-ciye (Çiye = Çiğdem = Çiydem = Ay çiçeği = https://sozce.com/nedir/77604-ciydam https://sozce.com/nedir/77605-ciydem Bazı ağızlarda çiyelem, çiydem, çiydam, çivtan, https://sozce.com/nedir/77611-ciyelem https://sozce.com/nedir/77586-civtan https://sozce.com/nedir/77604-ciydam Diğer olasılıklar: ÇÜZ sözcüğü Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğüne Göre YÜZ anlamında kullanılmaktadır. https://sozce.com/nedir/81191-cuz Divanü Lügati't-Türk’de YÜZ sözcüğü sayı anlamı dışında ilaveten “yüz, çehre, veçhe” anlamlarında da geçmektedir. Tarama Sözlüğünde ise sözcük “karşı, nezd, yan” ve “cihet, yön, taraf” anlamlarında geçmektedir. Bakınız: https://sozce.com/nedir/350093-yuz İlaveten, ÇİZ sözcüğü de Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğüne göre “Çeyiz” anlamında kullanılmaktadır. https://sozce.com/nedir/77658-ciz CÜZ = Bir bütünü oluşturan bölümlerden her biri = https://sozce.com/nedir/67300-cuz Türkiye Türkçesi Ağızları sözlüğüne göre CIZ sözcüğü İÇ CAN anlamında kullanılmakta ve ayrıca > Tohumları oraya buraya yapışan, tarlalarda görülen bir çeşit otun” adıdır. http://www.sozce.com/nedir/63747-ciz Bu sözcük yazar tarafından “ic can” (“inner life”, “living inside”, or “live that inside”) anlamında kullanılmış olabilir. Veya tohuların dış yüzünün yapışkan olduğunu ifade eden bir anlamda kullanılmış olabilir. Bir diğer olasılık olarak; Yazar muhtemelen otacı olduğu için mevcut sözcük dağarcığından kendi tıp dilini veya yeni adlandırma biçimini yaratmış da olabilir. https://kelimeler.gen.tr/ciz-nedir-ne-demek-61971 Ek açıklamalar: - Some of the meanings for the word “CIZ” in the Turkish dictionary. • One of tham is means “Tohumları oraya buraya yapışan, tarlalarda görülen bir çeşit ot” which means “ A kind of herb (plant) that sticks seed in the fields” İn English, or just “kind of plant which seeds are sticky”. And-or “seeds, and which are sticky”. The other meaning in Turkısh for “CIZ” is “İç, can” which means in English “inner life”, “living inside”, or “live that inside”. • The other meaning is related with the word “/ÇiEK/”,or “/CecEKi/” means “ÇİÇEK”. Which one of the meaning for “flower” in Turkish, and the word became from two parts /ÇİÇ/ and /EK/. The word /ÇİÇ/ or /ÇEÇ/ itself means in Old-Turkish “Flower”. In todays-Turkish it is mean “Savrularak samanından ayrılmış tahıl yığını” which means “A stack of cereal grains separated from straw.” in English. The word /EK/’s one of the meaning is “Planted” in English. It means “ekin etmek” ,or “ekilmiş” in Tuirkish. - In addition, the sign ”  “ which as a number “2”in Turkish. It’s written "iki" in a word, or /eki/ in Old-Turkish. Dictionary, Source: The meanings for the word “CIZ”> http://www.sozce.com/nedir/63747-ciz https://kelimeler.gen.tr/ciz-nedir-ne-demek-61971 > OKUMA ÖNERİLERİ ŞU ŞEKİLDE ÇEŞİTLENDİRİLEBİLİR: - YARARSAN öne-çıkan ÇİYİTİ yassı oval uzunca eklentisi çok-UCLU ORAĞIN (ORULABİLİR / tarımı yapılabilir) GÜN (gün çiçeği) - YARARSAN birikmiş/toplaşmış ÇİYİTİNİ serpen çok-UCLU tarımı yapılabilir GÜN (gün çiçeği) - YARARSAM BİRİKMİŞ ÇİYİTİNİ SEPER GÜNEŞLİ (güneş güzlü) ORULABİLİR (tarımı yapılabilir) CİNS/ÇİÇEK - YARARSAĞIN (faydalı) ÇİYİTİ Yassı-oval-uzunca, GÜNEŞLİ (güneş yüzlü), ORULABİLİR (tarımı yapılabilir), GÜN. - YARARSAĞIN (faydalı) DÜŞEN ÇİYİTİNİ SEPER PETEKLİ/ÇOK-UÇLU ÖREKLİ (hızlıca etrafa gelişen/büyüyen) GÜN/ÇİÇEK. > ... vb ...