ÖLÇ+SERER (ölçü serer) / ÖLÇŞER+ER (ölçüşür/ölçüşer er)

Harita sayfası olarak bilinen 85v - 86r sayfasında sol üst bölümde ortasında büyük bir meydanı olan bir yapı çizilmiş. Ve bu yapının ortasında (bizim görselde sarı fon rengi ile işaretlediğimiz) ve abc türeşkoşumuna (alfabe transkripsiyonuna) göre ÖLÇSERER ve ÖLÇŞERER okunabilen bir sözcük yazılmıştır. Bu sözcüğün bir bileşik kelime olduğu görülüyor. Bu sözcüğü iki türlü [ÖLÇ+SERER (ölçü serer) / ÖLÇŞER+ER (ölçüşür er/ölçüşer er)] okumak mümkündür. Ancak her ikisinin de kökü 'ÖLÇ +' sözcüğüdür ve sözlüklerde bu (ÖLÇ) sözcüğün anlamını görmek için onu '-mek' sözcük eki ile 'ÖLÇMEK' (ölç-mek) olarak aramak gerekir. [“-mek/-mak”: these are suffixes of Turkish infinitive. They turn the root word into a verb as well as also a concrete noun.] Türkçede bu kökten ölçü (measurement, size, measure, gauge, scale), ölçüş (measurement work), ölçüm (measurement, measure, evaluation, indication, estimate), ölçüşmek (contest, racing, compare, class with, to make a competition) gibi sözcükler türetilmiştir. Burada kök durumunda olan ÖLÇ sözcüğüne eklenmiş sözcük ise SERER sözcüğüdür. Bu sözcüğün kökü 'SER-' sözcüğü ve sondaki sözcük-eki ise '-ER' ekidir. SER sözcüğünün anlamını sözlüklerden görmek için yine '-mek' sözcük-eki ile kurulmuş 'SERMEK' (ser-mek) sözcüğüne bakmak gerekir. (Sermek = "lay, spread, lay out, unfold, stretch, spread out" in English). Bu kökten (SER- sözcüğünden) 'sergi' (exhibition, exhibit, exposition, showing), 'serek' (serek = meydan -anlamında-) (serek = area, square, range) gibi sözcükler türetilmiştir. Bu '+SER-ER' sözcüğünün '-ER' eki fiil çekim geniş zaman ( -r ; -ar, -er ) eki olarak ve geniş zaman ekinin geçici ve kalıcı isim yapma fonksiyonuyla isim-fiil (Partisip) eki olarak görülmektedir. Ancak SER sözcüğüne eklenerek SERER halini alan sözcüğün ÖLÇ köküne eklenmesi ile ÖLÇSERER (ölçü/ölçüm/ölçüşme sermek) sözcüğü bir isim veya bir isim-fiil olarak yazar tarafından kullanılmıştır. Bu sözcüğün anlamı "ölçme-işinin/ölçüşmenin sergilenmesi/meydana-serilmesi", "yarışmanın ortaya-serilmesi/sergilenmesi" anlamından dolayı bugün 'hipodrom', 'arena' veya 'stadyum' dediğimiz sözcüğün karşılığı olduğunu düşünebiliriz. Bu sözcüğü ilkinden biraz farklı olarak ikinci bir şekilde daha okuyabiliyoruz. Sözcüğü ÖLÇŞER+ER şeklinde okursak bu iki sözcüğün bugünkü Türk dilinde ÖLÇÜŞ-ÜR ER sözcükleri ER sözcüğünün 'asker', 'yiğit', 'bahadır', 'kahraman' ve 'erkek' anlamlarından dolayı 'yarışan/ölçüşen kahramanlar', 'yarışan askerler' gibi anlamlara gelecektir. Bu anlamı ile de bu sözcüğün yine de bir fiil-sözcük köküne eklenmiş ER sözcüğünden türetilmiş bir ad olarak bu harita sayfasında çizilmiş yapıya adını vermiş olması söz konusu olabilir. Elbette bu ad yine de bugün 'hipodrom', 'stadyum' veya 'arena' olarak ifade ettiğimiz sözcüklerin Türkçedeki karşılığı olan sözcüktür. Bu sözcüğü ÖLÇŞ+ERER (ölçüş+erer/yapar anlamında olacak) şeklinde incelemek isteyen olursa yine de sonuç anlamın değişmeyeceği görülecektir. İşte yazar tam da bu tip sözcük oyunları ile zekasını göstermek için kodlama yapmak amacıyla yarattığı bu alfabeyi kullanmıştır diyebiliriz. Yapmış olduğumuz çalışmaya esasen diyebiliriz ki, benzeri durumlar bu yazmada neredeyse her sayfada ve her cümlede kendisini göstermiştir. Not: Bazı kişiler yapmış olduğumuz acb-türeşkoşumuna (alfabe transkripsiyonuna) göre sözcüğün ÖLÇ+SARAK olarak da okuyacaklardır. Bu SARAK sözcüğünün bugün kullandığımız SARAY sözcüğüne ses-değeri yakınlığı bir tarafa SARAK (sarmak/sar-mak) sözcüğünün isim ve fiil sözcüklerin de türetilmesinde kullanılmış olan SAR- kökü anlam içeriği dahilinde 'etrafı-çevirmek/etrafı-çevrilmiş-alan) gibi anlamlardan dolayı ve ÖLÇ+SARAK bileşik sözcüğünün kökü durumundaki ÖLÇ (ölçme/ölçmek/ölçüşmek) anlamından dolayı yukarıda işaret ettiğimiz sonuç anlam yine de değişmeden kalacaktır.