ARAK ÖZÜ

ARAK sözü rakı anlamında kullanılmıştır ve yazar burada arak sözcüğünü ARAX biçiminde yazmış. Ancak bu sözü bu gün alkollü içki ve votka anlamında kullanan Türk dili ağızları vardır. Buna rağmen daha çok RAKI anlamında kullanımı vardır ve eskiden de çoğunlukla rakı anlamında kullanılmaktaydı. Kelime bileşik kelimedir. Bu kelime aynı sayfada OĞUL-ARAKI (oğul rakısı) olarak okuduğumuz sözde sondaki ses K (arak) yazıldığı halde bu kelimede sondaki ses X (arax) yazılmıştır. Bunun sebebi kelimenin bileşik kelime olarak kullanılması kaynaklı olarak kendisinden sonra gelen sese ses uyumu oluşturması yönümlü bir ses uyumu ile bitişme veya tamamen yazarın birden çok ağız/lehçe kullanması sebepli ya da birden fazla kimsenin bu yazmayı yazmış olması kaynaklı olmalıdır. Ses uyumuna göre OĞULARAKI yazarken ve ARAXÖZ yazarken bileşik kelimeye bileşen sözün sesine uygun olarak farklı söylenişi ile söz azca ses değiştirerek evrilmiştir diye düşünmek daha güçlü bir olasılıktır diye düşünüle bilinir. Ayrıca yazar sadece bu sözü veya bazı az sayıda sözleri bilinçli olarak farklı yazmış olabilir. Sözcüğün sondan ikinci harf biraz silik veya tahrip olmuş olduğundan bu harf hem A/E hem O/Ö okuna biliyor. Bu durumu dikkate alırsak bu kelimeyi ARAKEZ, ARAKAZ, ARAKOZ olarak da inceleye biliriz. ARAK-EZ sözü rakı yapmak için ezilmiş bir bitki özütünü anlatmak için kullanılmış olabilir. ARAKAZ sözü ise arak azımak veya azmak anlamında kullanılmış olabilir. Azımak sözünün sızmak/sızmış, yiyecek şeyleri/bitkileri çiğnemek/ezmek gibi anlamlarda kullanılmaktadır. ARAK-OZ sözündeki OZ ozmak anlamında bir kısaltma gibi de kullanılmış olabilir. Bugün bazı Karadeniz yöresi ağızlarında OZAÇE sözü lahana ezmesi için kullanılıyor. Burada OZMAK anlamında bir işlemden geçirerek yeni bir şey üretmek, bazı şeyleri birleştirerek bir yeni ürün elde etmek, yapmak, hazırlamak gibi anlamlarda da kullanılmış olabilir. Ozmak bir şeyi başka bir şeye çevirmek veya damıtmak ya da damıtılmış veya damıtarak elde edilmiş anlamında da kullanılmış olabilir. Aslında görüleceği gibi kelime kökü ARAK sözüdür ve kelime eki bu farklı sözlerin anlamını keskin şekilde birbirine nazaran değiştirmemiştir. Bu sözü RAKI özütü veya RAKI karışımı veya rakı damıtılmış özütü gibi bir anlamda düşüne biliriz. Ayrıca bu sözcüğün yazıldığı kabın yüzeyi daireseldir ve sözcüğün yazılması sırasında bu dairesel boyutu pekiştirmek için yazar tarafından yapılan çizime uydurularak sondaki -U sesi bilerek yazılmamış da olabilir. Yani bu sözcük muhtemelen ARAXÖZÜ idi fakat sondaki -Ü harfi olarak çizime uydurularak harfi yazılmamış olabilir. Her durumda bir kabın üstünde içindeki bir sıvının veya özütün adı yazılı olduğundan bu bir sözcük çizim eşleşmesidir.